فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 12، شماره 4، زمستان 98 ، شماره پی در پی 46

بررسی عوامل انسجام متن و فرانقش در مناظره های پروین اعتصامی

صفحه (169 - 184)
گلبرگ ذهنی، ارسلان گلفام(نویسنده مسئول)، مجتبی منشی زاده
تاریخ دریافت مقاله : زمستان 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : زمستان 96

چکیده
با تحقیقی که ازکودکان مقطع ابتدایی بعمل آمد , مشخص گردید که مناظره های پروین در صدر درک آثار قرار دارند، لذا بررسی سبک فردی او با کمک انسجام متن و انواع فرانقشها ضروری مینمود تا مشخص گردد که رعایت کدام مولفه سبب این امر شده است. به این ترتیب با روش توصیفی- تحلیلی تک تک ابیات دو نمونه از مناظره ها مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه پژوهش حاکی از آنست که در میان عوامل انسجام، تکرار و هم آیی، ارجاع پیشرو و حذف اسمی بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. همچنین با بررسی فرایندهای فرانقشی مشخص گردید که کاربرد بیشتر فرایند مادی، جملات پرسشی و بعد ابهام زدایی با جملات خبری ، آنها را به اشعاری قابل درک برای کودکان تبدیل نموده است.

کلمات کلیدی
انسجام , فرانقش , فرایند , مناظره

• انسجام دستوری در شعری بلند از عمق بخارایی، شعبانلو، علی رضا و دیگران .(1387)، نشریه علمی پژوهشی گویا، شماره 5، دوره 12.
• بررسی دو مجموعه از کتاب‌های آموزش زبان فارسی از دیدگاه نظریهنقشگرای هالیدی، غفاری‌مهر، م. (1383)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
• بررسی شعر کودک از منظر زبان شناسی نفشگرای هالیدی، شاهرخی شهرکی، م. (1385)، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
• بررسی مجموعه فارسی بیاموزیم ( آموزش زبان فارسی) از منظر فرانقش تجربی بر اساس چارچوب نظری دستور نقشگرای نظام‌مند هالیدی، تبریزمنش، م.(1385)، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید بهشتی.
• کاربرد آموزه های زبانشناسی نقشگرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی،آقا گل زاده، فردو،. (1384)، مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد, سال 38، شماره 149.
• نظریه انسجام و هماهنگی انسجامی، سارلی، ناصرقلی و ایشانی، طاهره، (1390)، مجله علمی پژوهشی زبان پژوهی، دوره 2، شماره 4، صص 58-27
• Halliday, M.A.K. & Hassan.R. (1976). ‘Cohesion in English’. London: longman.
• Halliday, M. A. K& Hassan.R.( 1985).” An Introduction to Functional Grammar,London: Edward Arnold.